‘Het ís niet normaal dat het water uit onze rivieren ondrinkbaar is’

“Ik heb me dat pas tijdens Maas Cleanup gerealiseerd. Het is zo onlogisch om geen water uit onze rivieren te drinken. De Maas moet drinkbaar worden, onze ecosystemen weer gezond. Zolang dat niet kan, doen we iets fout met z’n allen.”

Als projectleider Schone Maas organiseert hij al ruim 10 jaar opruimacties, samen met vrijwilligers, gemeenten en andere organisaties in heel Limburg. Ieder voorjaar steken ze samen de handen uit de mouwen voor een schone rivier. Maas Cleanup, dat vanuit het bedrijfsleven is geïnitieerd, kwam daarbij drie jaar geleden bij. In eerste instantie in het najaar. Maar daar komt dit jaar verandering in.

Van najaar naar voorjaar

“In het eerste Maas Cleanup-jaar waren er door corona geen voorjaarsacties geweest, in het tweede jaar hadden we de watersnood in de zomer. Daardoor lag er in het najaar heel veel afval op de oevers. Maar in het derde jaar merkten we dat we de hulp van bedrijven in het voorjaar beter hadden kunnen gebruiken.” Het voorjaar is het ideale moment om op ruimen. Er ligt meer zwerfafval omdat het hoogwater net gezakt is. Er is minder begroeiing, wat het rapen makkelijker maakt. En er is nog geen broedseizoen, waardoor de opruimers de natuur niet verstoren. 

Grootste opruimactie ooit

Dit jaar is Maas Cleanup daarom naar het voorjaar verschoven. Er staan meer dan 160 acties gepland: de grootste opruimactie ooit. Noï rekent op meer dan 10.000 vrijwilligers. Echte doorzetters, wat hem betreft. “Het weer is in maart onvoorspelbaar: het zonnetje kan schijnen, maar het kan ook bar en boos zijn.” Lachend: “In de stromende regen is het allemaal een stuk minder leuk. We trekken echt wel ten strijde!” 

Vrijwilligers en bedrijven

Maas Cleanup heeft in drie jaar al een behoorlijke bekendheid opgebouwd. In die tijd zijn vrijwilligers en bedrijven steeds nauwer gaan samenwerken. En dat komt de Maas alleen maar ten goede, vindt Noï. “Door de kracht van het bedrijfsleven krijgen vrijwilligers de zichtbaarheid en de faciliteiten die ze verdienen. Vrijwilligers weten precies waar je moet opruimen, bedrijven hebben de organisatiekracht om de opruimacties te professionaliseren.”

Opruimfeestjes

Op 30 plekken in Limburg wordt van het opruimen op 18 maart een feestje gemaakt. Bedrijven en vrijwilligers richten pickup-points in, waar andere vrijwilligers hun spullen ophalen en afval achterlaten. Na afloop is er ruimte om met een drankje na te praten. En als de afgelopen jaren íets beloven voor dit jaar, dan is het wel dat de bundeling van krachten nieuwe energie vrijmaakt, en zorgt voor nieuwe bewustwording.

Moed

“5 jaar geleden vonden een hoop mensen het nog normaal om afval uit het raampje van hun auto te gooien. Nu laten ze me trots zien dat ze het in hun deur bewaren. Natuurlijk is het demotiverend dat het Waterschap aan Chemelot een vergunning afgeeft voor het lozen van 14.000 kilo microplastics in de Maas. Maar het besef dat we moeten veranderen is nog nooit zo groot geweest. Vooral jonge mensen weten heel goed dat ze het verschil maken. Wat dat betreft is dit een heerlijke tijd. Het hele systeem wordt wakker. Dat geeft meer moed dan ooit.”

Iedereen heeft invloed

Opgeven is voor Noï geen optie. Zeker niet als hij naar zijn eigen dochter kijkt. Ook zij heeft tenslotte recht op een leefbare aarde. “Bij Maas Cleanup zie je dat veel kleine veranderingen samen een heel grote zijn.” Dan moet wel iedereen zich laten horen. “Bedrijven die het goed doen, mogen best wat harder schreeuwen. De druk kan hoger. Producenten durven zich nu nog niet bij Maas Cleanup aan te sluiten. Maar we hebben iedereen nodig, vervuiler of niet, want de invloed van Maas Cleanup is nog niet groot genoeg.”

Doe mee!

Daarom roept Noï iedereen, bedrijven én particulieren, op om mee te doen. En hoopt hij dat ook de politiek in beweging komt. Zodat die drinkbare rivier er echt komt. “We kunnen allerlei redenen verzinnen waarom het niet kan, maar ik geloof echt dat wel het kan. We moeten het allemaal samen doen, in één beweging dezelfde kant uit. Iedereen heeft invloed. Als burgers anders consumeren, bedrijven kritisch zijn op wat ze achterlaten, en de overheid zorgt voor circulaire wetgeving, veranderen we samen het systeem.”