Opruimen aan de oevers: een dag op pad met Maas Cleanup vrijwilligers

Op zaterdagochtend 18 maart om half 11 ’s ochtends opent gedeputeerde Geert Gabriëls officieel de Maas Cleanup 2023. “Dit is een beweging van onderop, niet vanuit het pluche. En zo heb je misschien nog wel meer invloed: als de politiek niet meewerkt, neem je het heft in eigen handen.” In totaal haalden ruim 10.000 vrijwilligers bij 209 opruimacties 200.000 kilo afval op. We liepen mee met een aantal deelnemers.

Blauwe poppetjes

Net als bij veel vrijwilligers, komt Evie Konens motivatie om iets te doen aan zwerfafval voort uit frustratie. “Ik erger me aan alle troep die mensen zomaar op de grond gooien. “‘Je raapt niet de rotzooi ván anderen op, maar vóór anderen’, die quote van afvalactivist Dirk Groot vind ik dan ook erg inspirerend.” Konen doet voor de derde keer mee aan de opruimactie. Dit keer bemant ze de uitdeelbalie in Borgharen, waar ze aan 85 vrijwilligers een prikker, zak en hesje overhandigt. “Vanaf hier heb ik uitzicht op de oevers van de Maas. Het is leuk om van een afstand al die blauwe poppetjes bezig te zien.”

Genoeg vuil voor iedereen

Onder het genot van een voorzichtig lentezonnetje en een kopje koffie luisteren Tinie Rieken en Kik Snoek naar de opruiminstructies van de coördinator van Maas Cleanup in Borgharen. Voor de Maastrichtenaren is het de eerste keer dat ze meedoen. “We wandelen graag, maar helaas komen we dan veel zwerfafval tegen. We willen graag een bijdrage leveren en dit is een laagdrempelige manier om dat te doen. En het is ook nog eens erg leuk!” De dames hebben zich tot doel gesteld om ieder met minimaal één volle zak weer terug te komen. Volgens de coördinator “is er genoeg vuil voor iedereen,” dus dat zal zeker zijn gelukt.

Bron

Echtpaar Sueli Brodin en Herman Pijpers uit Bunde moest op het laatste moment uitwijken van Geulle, waar het water voor opruimen te hoog stond, naar de actie in Borgharen. “Gelukkig waren er hier nog plekjes beschikbaar,” vertelt Herman. Het hoogwater van 2021 liep voor hen nét goed af: “Links en rechts van ons huis stond alles onder water. Ik moest tot mijn middel erdoorheen waden om thuis te komen. Erna lag alles bezaaid met afval.” Sueli: “Ik kom uit Frankrijk, waar de bron van de Maas is. En ik denk dat bij de bron van het afvalprobleem de oplossing ligt voor het zwerfafval. Ik hoop dat de rivier van mijn thuisland ooit weer schoon kan zijn.”

Treasure

De Russische Anna Tsunskaia zag de postercampagne van Maas Cleanup en raakte daardoor enthousiast: “In Rusland trok ik regelmatig de natuur in met vrienden of familie. Maar zo groots opgezet als deze beweging was dat niet.” Ze vertelt dat er in Rusland geen goed recyclesysteem is: “Daardoor raapte ik op mijn wandelingen vooral grotere voorwerpen op. Zo had ik al snel 10 zakken vol. Hier vind ik vooral kleine plastic deeltjes, die zijn lastiger te pakken te krijgen.” Toch vindt Anna aan de oevers van Borgharen niet alleen trash, af en toe ontdekt ze ook een treasure: “Net vond ik een kleine plastic speelgoed dinosaurus!”

Continuïteit

“Er is al een hele groep voor me uit gelopen, ik verbaas me over de hoeveelheid afval die er nog ligt!” Tim Ruyters, accountmanager plattelandsontwikkeling bij de Provincie Limburg, bekijkt het stukje Maasoever om zich heen. Hij doet vandaag voor de eerste keer mee aan Maas Cleanup. “In mijn werk ligt de focus op natuurrealisatie. Als onze leefomgeving niet schoon is, komt de continuïteit in gevaar. Opruimen is dus belangrijk. Het voelt goed om dit te doen, ik merk dat ik nu al met een andere blik naar de omgeving kijk.”

Prullenbakken

Maas Cleanup vrijwilliger van het eerste uur Annemie Speckens struint de oevers van Eijsden af: “Ik stoor me aan al het zwerfafval. Wat ik als Maasbewoner daartegen kan doen, doe ik. De grote voorwerpen heb je zo opgeraapt, het kleine grut dat tussen takjes en gras blijft steken is lastiger.” In haar vrije tijd wandelt ze graag en neemt dan een zak mee om het afval dat ze tegenkomt op te rapen. “Er zijn helaas weinig prullenbakken in de natuur. Als ik aan het eind van mijn wandeling de zak wil weggooien, gaat dat niet. Dan moet ie, vaak al stinkend, mee naar huis.”

Verkleedpartijtje

Een grove kam, een rode, ronde schijf en ontelbaar veel plastic verpakkingen: Hilde Maeckelbergh heeft een bonte collectie afval in haar zak verzameld. “Ik kan bijna een verkleedpartijtje beginnen,” grapt ze. “Hoe beter je kijkt, hoe meer troep je ziet. Ik heb last van mijn rug, maar het geeft een goed gevoel om een stukje natuur schoner achter te laten.” Haar rugpijn weegt niet op tegen het belang van opruimen: “Volgend jaar ben ik er weer bij!”

Speurtocht

“Het voelt een beetje alsof ik niet écht meehelp als niet aan het rapen ben,” zegt Manon Gilissen. Samen met dochter Merlin bemant ze de tent waar vrijwilligers in Eijsden hun uitrusting kunnen ophalen. Merlin bevalt het beter in de tent. Ze demonstreert een kinder-afvalgrijper. In hun vrije tijd gaan de twee wel eens op afval-speurtocht. Manon: “We zoeken naar specifieke voorwerpen. Laatst vonden we op 2,3 kilometer 87 blikjes, een andere keer bestond de buit uit 27 antaflu wikkels, opgeraapt over een afstand van 2 kilometer. Zo maak ik het een beetje spannend voor de kinderen.”

Ereprijs

“De beweging van Maas Cleanup blijft groeien. Limburg vormt hiermee echt een voorbeeld voor andere provincies, ” vertelt Sylvia Spierts, projectleider bij IVN. Ze licht haar tactiek tijdens het speuren toe: “Let op felle kleuren, vaak vind je dan namelijk een stukje plastic.” Maar soms verrast moeder natuur de deelnemers met wat anders. “We hebben de ereprijs gewonnen!” wijst Sylvia enthousiast. Vier vrijwilligers buigen zich voorover naar de grond. Tussen het groen piept een klein paars bloemetje naar boven. Sylvia: “Af en toe wordt ons rapen beloond met een felgekleurde bloem. Dit kleine plantje heet Ereprijs.”

Bekijk alle foto’s van de Maas Cleanup Day 2023, gemaakt door Jonathan Vos.
Met dank aan Renée Schmeetz voor het verslag van deze dag.